İlaç ve Yiyecek Uyumluluğu: Bilmeniz Gerekenler

Eczanelerde ilaç alırken eczacılar sık sık aynı şeyi söylerler: "Alkol kesinlikle yasaktır, yemekten 30 dakika sonra alın." Alkolün vücut için çoğunlukla zararlı olduğu biliniyor, peki alkol dışında kaçınılması gereken başka yiyecekler var mı? Ve tüm ilaçların yemekten 30 dakika sonra alınması gerekiyor mu? Bu soruları kendinize hiç sordunuz mu? (Yemekten 30 dakika sonra alınması gerekmesinin nedeni makalenin sonunda açıklanmıştır.) Neyse ki, Gıda ve İlaç Dairesi yakın zamanda, ilaç ve yiyeceklerin nasıl birlikte tüketilmesi gerektiğini anlatan "İlaçlar ve Yiyecekler Nasıl Tüketilir?" başlıklı bir kitapçık yayınladı. İçeriğe baktığımızda, insanlar arasında olduğu gibi, ilaçlar ve yiyecekler arasında da uyum olduğunu görüyoruz. Bazı ilaçlar için tüketilmesi gereken yiyecekler varken, bazılarının ise tüketilmemesi gerekiyor. Uzun vadede faydalı olacak ilaç ve yiyecek uyumluluğu hakkında bilgi edinmek için okumaya devam edin. ■ Süt: Süt, "mükemmel gıda" olarak kabul edilen, vücuda faydalı bir besindir. Ancak bazı ilaçlar süt ile birlikte alındığında sorunlara yol açabilir. Örnek olarak kabızlık ilaçları verilebilir. Süt, alkali bir madde olduğu için mide asidini nötralize eder ve bağırsağa ulaşması gereken kabızlık ilaçlarının midede çözülmesine neden olur. Bu durum, ilacın etkisizleşmesine ve karın ağrısına yol açabilir. Bazı antibiyotik ve antifungal ilaçlarda da süt ile birlikte alındığında, süt ilacın emilimini engelleyebilir. Öte yandan, süt ile birlikte alındığında faydalı olan ilaçlar da mevcuttur. Aspirin gibi, iltihabı azaltan ve ağrıyı gideren ağrı kesiciler mideyi tahriş edebilir ve süt ile birlikte alındığında mideye verilen hasarı azaltmaya yardımcı olur. Kısaca, antibiyotikler ve kabızlık ilaçları süt ile birlikte alındığında uygun değildir, ancak ağrı kesiciler süt ile birlikte alındığında faydalıdır. ■ Meyve ve Sebzeler: Vücuda faydalı olduğu düşünülen meyve ve sebzeler de istisnalar olabilir. Greyfurt, tatlı bir tadı ve hafif acı bir sonrası ile birçok kişinin sevdiği bir meyvedir, ancak düzenli ilaç kullanan kişiler dikkatli olmalıdır. Bu meyve, antidepresanlar ve kolesterol düşürücü ilaçlar gibi ilaçların karaciğerde parçalanmasını engelleyebilir. Bunun nedeni, greyfurtun acı tadını veren bileşenlerin karaciğerin bu ilaçları parçalamasını engellemesidir. Dolayısıyla, antidepresanlar ve kolesterol düşürücü ilaçlar ile greyfurt birlikte alındığında, ilaçların etkinliğinde artış meydana gelir. Başka bir deyişle, greyfurt bu ilaçlar için "yasaklı meyvedir". Sık sık tüketilen portakal suyu da aynı şekildedir. Mide ekşimesini gideren ve mideyi yatıştıran Gelphos, Almagel gibi antasitlerde genellikle alüminyum bulunur. Bu madde normalde vücutta emilmez ve sadece antasit görevi görür ve vücuttan atılır, ancak portakal suyu ile birlikte alındığında emilebilir. Ayrıca, antasitlerin asitliği azaltmak için kullanıldığı göz önüne alındığında, asidik meyveler ve gazlı içeceklerden kaçınmak da önemlidir. Portakal suyu, antasit alındıktan sonra en az üç saat sonra tüketilmelidir. Özellikle bazı tansiyon ilaçları için meyve ve sebze tüketiminde dikkatli olunması gerekir. Burada önemli olan potasyumdur (K). Birçok tansiyon ilacı, vücuttaki potasyum miktarını artırır. Bu ilaçları alırken potasyum açısından zengin besinler tüketmek, potasyumun aşırı miktarda artmasına yol açabilir. Potasyum açısından zengin besinler arasında muz, portakal ve yeşil yapraklı sebzeler bulunur. Tansiyon ilaçları alan kişiler, meyve ve sebze tüketimlerine dikkat etmelidir. Kan sulandırıcı ilaçlar daha da hassas bir konudur. Kan sulandırıcılar, kanın pıhtılaşmasını önlemek için kullanılır. Burada sorun vitamin K'dır. Vitamin K kanın pıhtılaşmasını artıran bir maddedir ve kan sulandırıcıların etkisiyle ters düşer. Bu nedenle, kan sulandırıcı ilaç kullanan kişiler vitamin K bakımından zengin besinleri tüketmekten kaçınmalıdır. Vitamin K açısından zengin besinler arasında yeşil yapraklı sebzeler, lahana, kuşkonmaz, kara lahana, ciğer, yeşil çay ve fasulye bulunur. ■ Et ve Balık: Hastalık durumlarında, protein açısından zengin etler, kişinin beslenmesini düzenlemesine yardımcı olmak için önerilebilir. Ancak burada da dikkat edilmesi gereken bazı noktalar vardır. Verem ilaçları, tiramine ve histamin açısından zengin besinlerle birlikte alındığında üşüme ve baş ağrısına neden olabilir. Tiramine açısından zengin en yaygın besinler arasında ringa balığı, peynir ve hayvan karaciğeri bulunurken, histamin ise yağlı balıklarda bulunur. Verem tedavisi gören hastalar, protein ihtiyaçları için besin seçimlerine dikkat etmelidir. Tiramine, depresyon tedavisinde kullanılan "MAO inhibitörleri" ile de uyumlu değildir. Tiramine, kan basıncını artırıcı etkisiyle bilinir ve normal şartlarda MAO enzimi tarafından parçalanır. Ancak MAO inhibitörleri kullanıldığında, tiramine parçalanmaz ve tansiyon hastaları için ölümcül olabilir. Başka bir deyişle, tansiyon problemi yaşayan ve aynı zamanda depresyon tedavisi gören kişiler, tiramine tüketimlerini azaltmalıdır. ■ Gazlı İçecekler, Alkol: Genellikle düşünüldüğü gibi, kahve, kola, çikolata gibi uyarıcılar ilaçlarla birlikte alındığında iyi değildir. Zihinsel hastalık ilaçları ve antibiyotikleri alan kişilerde, uyarıcı içeceklerdeki kafein yan etkilere yol açabilir. Osteoporoz ilaçları kullanan kişilerde, gazlı içeceklerde bulunan fosfor, kemiklerdeki kalsiyumu azaltarak daha zararlıdır. Alkol de bahsetmeye gerek yoktur. Çoğu ilaçta, az çok, alkol olumsuz etkilere neden olur. ■ Aç Karnına Alınması Gerekenler: Yemekten 30 dakika sonra değil, hiçbir şey yemeden önce alınması gereken ilaçlar da vardır. Mantar enfeksiyonları için kullanılan yağda çözünen ilaçlar, ateş düşürücü ve ağrı kesici ilaçlardan asetaminofen, alerji ilaçlarından antihistaminler bunlara örnek olarak verilebilir. Bu ilaçların yemek ile birlikte alınması, emilimlerinin azalmasına veya etkinliklerinin düşmesine neden olur. Endişelenmenize gerek yok. Bu tür ilaçları aldığınızda eczacılar sizi uyarır. Aslında, hem yiyecekler hem de ilaçlar mideden emilir. Bu nedenle, aralarında uyum olması kaçınılmazdır. Kullandığınız ilaçlara uygun yiyecekleri ve uyumsuz yiyecekleri biliyorsanız, ilaçların etkisini artırabilirsiniz. Düzenli olarak ilaç kullanan kişiler, aldıkları ilaçlarla yiyecekler arasındaki ilişkiyi gözden geçirmeli ve kendileri için en iyi uyumu bulmalıdırlar. Gıda ve İlaç Dairesi'nin web sitesinden (www.kfda.go.kr→Bilgi Merkezi→Gıda ve İlaç Dairesi Kaynakları→Yayınlar ve Kılavuzlar) kitapçığın orijinal dosyasını indirebilirsiniz. (Yazar: Kim Jeong-Hun, Bilim Yazarı) ※ "Yemekten 30 Dakika Sonra Alınması" Gerekmesinin Sebebi Çoğu ilacın alım zamanı ile ilgili bir kural yoktur, yani yemekten önce, yemekten sonra veya yemek sırasında alınabilir. Peki neden "yemekten 30 dakika sonra" diye bir kural çıkarıldı? İlacın etkisi, ilaç bileşeninin kandaki konsantrasyonu ile ilgilidir. Çoğu ilacın etkili kan konsantrasyonunu koruduğu süre yaklaşık 5-6 saattir. Bu süre, yemek aralıklarıyla hemen hemen aynıdır. Sonuç olarak, bu koşul, yiyeceklerle ilgili değil, düzenli ve sürekli ilaç kullanımı içindir. Özellikle birlikte alınması veya alınmaması gereken ilaçlar için yukarıdaki bilgileri dikkate alarak dikkatli olun.
Kaynak: https://topkoreans.tistory.com/42 [Güney Kore'nin En İyi Blogu: Tistory]